درباره وعده
بحران آب یکی از جدیترین چالشها و بحرانهای ایران در حال حاضر است، چنانچه هم در این انتخابات و هم در انتخابات گذشته ریاستجمهوری، مساله آب یکی از مسایل مهمی بود که به عنوان مطالبه و هم وعده انتخاباتی مطرح بود.
یکی از آمار و اطلاعات پراکنده و بعضا متناقض درباره ظرفیت منابع آبی کشور و وضعیت هر کدام از آنها وجود دارد. منبع این اطلاعات و آمار کارشناسانیاند که بعضا در حوزههای آب، محیط زیست، کشاورزی مسئولیت دارند. اما به دلیل پراکندگی منابع، آمار و اطلاعات نیز به صورت پراکنده و متضاد و گاهی قدیمی ارائه میشوند و نمیتوانند مبنای دقیقی برای پژوهشهای علمی و بررسی عملکردها در حوزه عمومی باشند.
این در حالی است که هنوز یک گزارش مدون و رسمی درباره وضعیت آب در ایران وجود ندارد در دسترس نیست.
«تدوین گزارش ملی آب» یکی از وعدههای صریح ذکر شده در برنامه انتخاباتی حسن روحانی برای دولت دوازدهم است که چندی پیش از انتخابات ۱۳۹۶ با عنوان «دولت مردم» منتشر شد. در این برنامه گفته شده «این گزارش آب با هدف مشخص کردن روندهای توسعه در کشور که منجر به بروز بحران آب شده و همینطور مشخص کردن برنامههای دقیق اجرایی برای اصلاح مسیر تهیه خواهد شد.»
ویژگیهای مورد انتظار از گزارش ملی آب
فرم و محتوای این گزارش باید دارای استانداردهای بینالمللی باشد و شرایطی را که در برنامه ذکر شده و همین طور نیازهای حداقی پژوهشی را تامین کند. بنابراین این گزارش باید دارای اطلاعات زیر باشد:
۱. آمار و اطلاعات کلی منابع آبی تجدیدپذیر ایران در مقاطع زمانی
۲. آمار و اطلاعات تفکیکی درباره وضعیت بارشها و تبخیر آب در مناطق مختلف کشور
۳. آمار و اطلاعات تفکیکی درباره ظرفیتها و وضعیت منابع آبی روان در مناطق مختلف کشور
۴. آمار و اطلاعات دقیق درباره حوزههای آبریزی کشور
۵. آمار و اطلاعات تفکیکی درباره وضعیت منابع آبی زیرزمینی موجود و از دست رفته
۶. آمار و اطلاعات دقیق درباره تعداد چاهها به تفکیک عمق و ظرفیت
۷. آمار و اطلاعات دقیق درباره فرونشست دشتها و سفرههای زیرزمینی
۸. آمار و اطلاعات دقیق درباره وضعیت و بهرهوری سدهای کشور
۹. آمار و اطلاعات دقیق درباره میزان مصرف آب در بخشهای کشاورزی، صنعت و انسانی
۱۰. آمار و اطلاعات دقیق درباره تالابها
۱۱. ارائه طرح و برنامه کوتاهمدت و بلندمدت برای حفاظت و احیای منابع آبی
۱۲. ارائه برنامه برای انتشار منظم و دورهای (سالانه) گزارش ملی آب
منابع بررسی وعده
برای بررسی وضعیت این وعده، باید اخبار و گزارشهای رسمی را از چند منبع دولتی پیگیری کرد. سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو اصلیترین نهادهایی هستند که فعالیت آنها برای تحقق این وعده رصد خواهد شد.
لازم به ذکر است شرط تحقق این وعده انتشار عمومی این گزارش خواهد بود و گزارشهای محرمانه و محدود با توجه به آنکه قابل بررسی نیست، نمیتواند ملاک تعیین وضعیت این وعده باشد.
تحقق ناقص:
تدوین و انتشار گزارش ملی آب در حالی که حداقل نیمی از شرایط ذکر شده در بالا را داشته باشد.
تحقق کامل:
تدوین و انتشار گزارش ملی آب در حالی که حداقل ۱۰ شرط از ۱۲ شرط ذکر شده در بالا را داشته باشد.