تامین مسکن ارزان و مهار قیمت آن
تامین مسکن ارزان و مهار قیمت آن
گاهشمار وعده
-
مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود درباره فروش و اجاره مسکن در فصل بهار ۱۳۹۹ گفت که قیمت خانه در مراکز همه ۳۱ استان این کشور نسبت به بهار دو سال پیش، بین ۱۲۵ تا ۳۰۰ درصد افزایش داشته است.
مرکز آمار ایران می‌افزاید، اجاره‌بها هم در همین مدت به طور متوسط ۷۵ درصد بالا رفته است.این گزارش می‌گوید که متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در کل کشور بهار امسال به پنج میلیون و ۷۴۶ هزار تومان رسید که نسبت به بهار ۱۳۹۷، ۶۳ درصد افزایش یعنی تقریباً سه برابر نشان می‌دهد.
با بررسی قیمت‌ها در یک بازه دو ساله مشخص می‌شود که قیمت خانه در مراکز همه استان‌ها از بهار ۱۳۹۷ تا بهار ۱۳۹۹ بین دو تا چهار برابر شده است. در مجموع در دو سال گذشته اجاره‌بها در مراکز همه ۳۱ استان کشور افزایش قابل توجهی داشته و بین ۴۶ تا ۸۷ درصد بالا رفته؛ یعنی تقریباً یک و نیم تا دو برابر شده است.
برابر آمار وزارت راه و شهرسازی در فاصله ۳ سال گذشته، قیمت هر متر واحد مسکونی از ۴ میلیون و ۶۱۹ هزار تومان به ۲۱ میلیون و ۷۷۵ هزار تومان (۵ برابر قیمت مبدأ مقایسه)رسیده و این یعنی قیمت مسکن با رشد ۵۰۰ درصدی تنها ظرف ۳ سال مواجه شده است.
جست‌وجو در میان پایگاه‌های آماری وزارت راه و شهرسازی برای بررسی تغییرات قیمت مسکن در یک سال گذشته، رشد ۳۹ درصدی قیمت مسکن در شهر تهران طی ۴ ماه نخست سال جاری را تأیید می‌کند. از طرفی، در تیرماه سال جاری میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در پایتخت بالغ بر ۲۱ میلیون و ۷۷۵ هزار تومان بوده است. نکته تاسف برانگیز در این میان، از مقایسه میانگین نرخ معاملات مسکن تیرماه ۱۳۹۹ در شهر تهران با مدت مشابه در سال ۱۳۹۶ حاصل می‌شود؛ جایی‌که برابر آمار وزارت راه و شهرسازی در فاصله ۳ سال گذشته، قیمت هر متر واحد مسکونی از ۴ میلیون و ۶۱۹ هزار تومان به ۲۱ میلیون و ۷۷۵ هزار تومان (۵ برابر قیمت مبدأ مقایسه) جهش کرده است!
بر اساس آنچه مرکز آمار از میزان تولید مسکن در مناطق شهری منتشر کرده، میزان ساخت مسکن از سال ۱۳۹۲ تاکنون روند نزولی به خود گرفته و تقریباً پس از آن هیچ‌گاه رنگ رونق را به خود ندیده است که این مهم نشان از ضعف شدید مدیریتی هم در حوزه سیاست‌گذاری و هم در حوزه تولید مسکن برای اقشار آسیب‌پذیر برابر قانون اساسی دارد.
با این اوصاف روحانی‌سنج وضعیت این وعده را همچنان «محقق نشده» نگه می‌دارد.
-
افزایش قیمت مسکن در ماه‌های اخیر، بازار را دچار التهاب کرده است. این در حالی است طرح‌های دولت برای مسکن اجتماعی و تامین سرپناه ارزان قیمت یا به نتیجه نرسیده یا اصلا به اجرا در نیامده‌اند. این در حالی است که بازار مسکن گرفتار رکود تورمی است و چشم‌اندازی برای خروج از بحران در آن دیده نمی‌شود.
از سوی دیگر بررسی داده‌های آماری وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد که طول دوره انتظار خانه‌دار شدن در ایران افزایش چشمگیری داشته است.
روحانی‌سنج در حال تهیه یک گزارش تحقیقی مفصل در این باره است و به زودی شرح محاسبات مربوط به تعداد و ارزش معاملات مسکن و مقایسه میانگین درآمد خانوار را منتشر خواهد کرد. این گزارش نشان می‌دهد بعد از سال ۱۳۸۸، شاخص دسترسی به مسکن و طول دوره انتظار هر سال بیشتر شده است.
با این اوصاف روحانی‌سنج وضعیت این وعده را به «محقق نشده» تغییر می‌دهد.
-
مسکن در حال حاضر نه ارزان است نه در دسترس، اما سیر منحنی افزایش قیمت مسکن تغییر جهت پیدا کرده است. از سوی دیگر میزان تسهیلات بانکی نیز افزایش پیدا کرده است، با این حال رکود سنگینی که طی سال‌های گذشته در این حوزه وجود داشته، باعث شده این اقدامات محسوس نباشد و بازار مسکن هنوز دور از دسترس طبقات فرودست و متوسط جامعه قرار داشته باشد.
روحانی‌سنج با بررسی سیاست‌های مسکن دولت روحانی در ۳ حوزه مسکن مهر و مسکن اجتماعی، قیمت مسکن و رکود، عملکرد دولت روحانی را با توجه به شرایط اتصادی و اجتماعی مسکن در یک دهه گذشته نسبتا موفق ارزیابی می‌کند و آن را گامی مقدماتی برای بازگرداندن حوزه مسکن به مدار منطقی ارزیابی می‌کند. و این وعده را در فهرست وعده‌هایی می‌گذارد که به طور ناقص محقق شده‌اند.
