درستیسنجی گفته حسن روحانی: «در ایران هیچ چیز بر مبنای جنسیت نیست»
درستیسنجی گفته حسن روحانی: «در ایران هیچ چیز بر مبنای جنسیت نیست»
حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی در جریان ثبت‌نام به عنوان کاندیدای مجلس خبرگان طی سخنانی در ستاد انتخابات وزارت کشور ضمن دعوت از زنان برای حضور در انتخابات گفت: «همه بانوان کشورمان که خودشان را صالح می‌دانند باید در این انتخابات ثبت‌نام کنند؛ چراکه حضور تعداد قابل ملاحظه خانم‌ها از نگاه افکار عمومی جهان اهمیت دارد تا آنان واقعیت کشور را هر چه بهتر درک کنند که در ایران هیچ چیز بر مبنای جنسیت نیست؛ بلکه همه امور بر اساس شایستگی است.»
با وجود تلاش هایی در دولت یازدهم برای بهبود موقعیت زنان نسبت به دولت سابق، اما این گفته حسن روحانی که «در ایران هیچ چیز بر مبنای جنسیت نیست؛ بلکه همه امور بر اساس شایستگی است» درحالی است که:
یک. در سی و هفت سال گذشته صلاحیت هیچ زنی برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری تائید نشده است
دو. صلاحیت هیچ زنی برای انتخابات مجلس خبرگان تائید نشده است و علاوه بر آن سهم زنان ایران از کرسی های مجلس شورای اسلامی تنها ۹ کرسی است و در مقایسه «سهم زنان از پارلمان هاى خاورمیانه»، ایران در میان ۱۵ کشور منطقه رتبه یازدهم را دارد.
سه. در قوانین پس از انقلاب ایران زنان حق قضاوت ندارد و در جایگاه رییس دادگاه، فقط قاضی مرد می تواند قضاوت و انشاء حکم کند. زنانی که به عنوان «قاضی» در قوه قضائیه فعالیت می کنند «ریاست یا دادرسی شعبه دادگاه به آنها ابلاغ نمی شود» و تنها نقش «دادیاری، بازپرسی، مشاور دادگاه خانواده و دیوان عدالت اداری و مستشاری اداره حقوقی دادگستری» را دارند.
چهار. براساس اعلام مرکز آمار ایران در تابستان سال ۹۴ نرخ فعالیت اقتصادی مردان ۴/۶ برابر نرخ فعالیت اقتصادی زنان بوده که بیانگر نابرابری جنسیتی در عرصه اقتصادی است. این نرخ برای زنان ۱۳.۸ درصد و برای مردان ۶۴.۲ درصد است.
پنج. نرخ بالای بیکاری زنان در ایران نیز «مبنای جنسیتی» برای فعالیت‌های اقتصادی را تائید می‌کند: در تابستان سال ۹۴ و بنابراعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری زنان ۱۵ تا ۲۹ ساله ۴۱/۳ درصد و برای مردان همین رده سنی ۱۹ درصد بوده است. حسن روحانی خود در جریان تبلیغات انتخاباتی وجود تبعیض در اشتغال علیه زنان را تائید کرده و گفته بود که «باید نرخ بیکاری که در این قشر(زنان) به نسبت مردان بیشتر است، برطرف شود».
شش. كنوانسیون «رفع هر گونه تبعیض علیه زنان» یکی از معتبرترین اسناد بین‌المللى برای به رسمیت شناختن حقوق برابر برای زنان است اما جمهوری اسلامی ایران به دلیل بهانه موانع شرعى و همچنین تناقض قوانین تاکنون به این كنوانسیون ملحق نشده است.
هفت. مواد متعددی در «قانون مدنی» ایران بیانگر «تبعیض جنسیتی علیه زنان» هستند: در روابط زوجین ریاست خانواده از خصایص شوهر است(ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی)، سهم ارث دختر نصف پسر است (ماده ۹۰۷ قانون مدنی) و سهم ارث زن از شوهر یک هشتم و در صورت نداشتن فرزند یک چهارم است( ماده ۹۸۷ قانون مدنی)، مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را کند اما درخواست طلاق زن تنها در شرایط خاصی پذیرقته می شود(ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی)،حضانت کودکان در صورت جدایی تا هفت سالگی با مادر (زن) است و پس از آن پدر(مرد). (ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی)،اجازه نکاح دختر اگر چه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه ی پدر یا جد پدری او است (ماده ۱۰۴۳)، ازدواج زن ایرانی با تبعه ی خارجه در مواردی هم که مانع قانونی ندارد موکول به اجازه ی مخصوص از طرف دولت است(ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی).
هشت. براساس بند ۳ ماده ۱۸ قانون گذرنامه زنان ایرانی تنها با اجازه شوهر یا دادستان اجازه دریافت پاسپورت و خروج از کشور دارند.
نه. قوانین فعلی ایران درباره «شهادت زنان» نشان دهند « تبعیض آشکار علیه زنان» است و به دو نوع تقسیم می شوند: « مواردى اصولا شهادت زن پذیرفته نیست و به آن ترتیب اثر داده نمیشود» یا «در مواردى بر شهادت زنان نیز ترتیب اثر داده می‌شود ولى اولا باید حتما منضم به شهادت مرد باشد و ثانیا شهادت دو زن، معادل شهادت یك مرد» به حساب می‌آید.
ده. یکی از آشکارترین نمونه‌های تبعیض جنسیتی در ایران ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌هاست. با وجود پیگیری‌های معاون امور زنان وخانواده دولت یازدهم، تاکنون وعده مکرر دولت حسن روحانی برای رفع این ممنوعیت محقق نشده است.
اما علاوه برهمه این موارد حسن روحانی خود در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ از وجود نابرابری جنسیتی علیه زنان انتقاد کرده و وعده داده بود که «در دولت آینده به طور حتم اختلافات فاحشی که میان زنان و مردان وجود دارد، برطرف می‌شود».
این شواهد و اسناد که تنها معدودی از موارد متعدد و گسترده تبعیض و نابرابری جنسیتی علیه زنان در ایران است سخن تازه رییس جمهوری اسلامی را رد می کند و به این ترتیب این سخن حسن روحانی که «در ایران هیچ چیز بر مبنای جنسیت نیست؛ بلکه همه امور بر اساس شایستگی است»، مُهر «شاخ‌دار» می گیرد.
- درست: گفته صحیح است و نکته‌ی مهمی از قلم نیافتاده است.
- کم و‌بیش درست: گفته صحیح است اما نیاز به توضیح و اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر دارد.
- نیمه‌درست: گفته تا اندازه‌ای صحیح است ولی جزییات مهمی ذکر نشده مانده و یا مواردی خارج از متن اصلی بیان شده است.
- کم‌و‌بیش نادرست: گفته بخش‌های صحیحی در بطن خود دارد ولی فکت‌ها و نکات حیاتی‌ای را نادیده می‌گیرد که در غیر اینصورت تصور متفاوتی را القا می‌کرد.
- نادرست:گفته صحیح نیست.
- شاخ‌دار!: گفته نادرست و مضحک است.
