ارزیابی روحانی‌سنج از نشست مطبوعاتی رییس‌جمهور
در نشست مطبوعاتی حسن روحانی که در آستانه دومین سالگرد انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ برگزار شد او تلاش کرد تا نشان دهد که دولت برای تحقق وعده‌هایش در حال تلاش است. او وعده ها را تحت عنوان احیا اقتصادی و احیا اخلاقی و تعامل سازنده با جهان دسته‌بندی کرد.
لحن سخنان آقای روحانی در مقایسه با سال گذشته متواضعانه‌تر شده بود و از قاطعیت‌اش کاسته شده بود. او در عین حال سعی داشت که مخاطبان را قانع سازد که دولت در حال تلاش و پیگیری برای تحقق وعده هاست و همه تلاشش را انجام داده است هرچند که محقق نشده است . روحانی با برجسته کردن وضعیت ایران در دوسال پیش به ویژه در حوزه مسایل مربوط به سیاست خارجی و مسایل داخلی، سعی می‌کرد به مخاطبان ایرانی خاطر نشان کند که اگر وعده‌ها عملی نشده است به خاطر سطح و میزان خرابی‌ها در گذشته بوده است. او همچنین شرط کافی تحقق وعده‌ها را همراهی دیگر جناح‌های حاکمیت با دولت دانست.
سیاست خارجی
آقای روحانی در زمینه مسایل هسته‌ای بر خلاف سال گذشته و حتی مصاحبه‌اش در آمریکا که قاطعانه خاطر نشان کرده بود که حتما به توافق می‌رسیم، با لحنی محتاط‌گونه که امکان تاخیر و یا عدم توافق را به طور کامل نفی نکرد و آن را مشروط به رفتار طرف مقابل (۱+۵) و عدم “زیاده خواهی” آنها کرد(۱). علاوه بر این او فاصله زمانی میان امضای توافق و اجرا آن را ماه‌ها برشمرد در حالیکه مذاکره کنندگان ایرانی آنرا یک یا دو ماه خوانده بودند.
او همچنین نحوه معامله همزمان و نقد به نقد ایران را با طرف‌های مقابل در مورد اجرای تعهدات و لغو تحریم‌ها را یکی از عوامل اختلاف برشمرد و یکی از دلایلی که ممکن است در تاریخ مقرر به توافق نرسند را ناشی از چانه زنی مجدد طرف غربی بعد از توافق بر سر چهارچوبها برشمرد.
او همچنین در مورد اجرای وعده‌هایش برای اجرای تعامل سازنده با جهان، به سفرهای متعدد هیات‌های سیاسی و اقتصادی خارجی به ایران اشاره کرد و در مورد روابط با همسایگان نیز بدون ذکر نام مدعی شد که روابط با همسایگان بهتر شده است هرچند که درمورد “یکی دو همسایه” قبول کرد که روابط بهبود نیافته است. آقای روحانی از عربستان که روابطش با ایران به طرز خطرناکی به رویارویی غیرمستقیم و همه جانبه دو کشور کشیده شده است، نامی نبرد.
روحانی سعی کرد با برجسته کردن موقعیت منزوی و به حاشیه رانده شده ایران در سال آخر دولت احمدی‌نژاد، موفقیتهای دولتش را درحوزه سیاست خارجی و حل مسئله هسته‌ای را دوباره یادآوری کند. البته او سعی کرد این نکته را مجددا خاطر نشان کند که موفقیت در محقق ساختن وعده ها مستلزم آن است که دیگر بخشهای درون حاکمیت و قوای دیگر همراهی و همکاری کنند. به عبارت دیگر روحانی به یکی از موانع درونی پیشبرد وعده‌هایش که عدم همکاری دیگر بخشهای حاکمیت بود اشاره کرد .
سیاست‌های اقتصادی
در حوزه اقتصادی که بیش از هر حوزه ای جامعه چشم به اقدامات دولت دوخته است در برخی از دولت را به عنوان موفقیت دولت بر شمرد و به برخی مشکلات و ناکامیها اشاره کرد که در این حوزه نیز لحن رییس دولت محتاطاطانه بود.
از جنبه کلی وی ثبات و آرامش بازار و نیز تصمیمات کارشناسی و غیر شتابزده دولت را یکی از دستاوردهای اقتصادی دولت برشمرد .
اما درمورد وعده های مشخص اقتصادی در حوزه تورم وی مدعی شد که دولت موفق عمل کرده است و در عین حال سعی کرد توضیح دهد که موفقیت دولت در کنترل شتاب اتومبیل تورم بوده است که کشور را به پرتگاه نزدیک می‌کرده است و فقط نرخ رشد قیمت‌ها رااز چهل درصد به پانزده درصد رسانده است.
در حوزه بهبود کسب و کار نیز مدعی شد که رتبه بین المللی ایران از ۱۵۲ به ۱۳۰ارتقا یافته است(۲). نگاهی به روحانی مدعی رشد مثبت در بخشهای صنعت و معدن و کشاورزی و خدمات را مثبت ارزیابی کردشد و تکمیل و افتتاح هشت هزار واحد نیمه تمام صنعتی را از دستاوردهای دولت برشمرد. او همچنین ابراز امیدواری کرد که با اجرای لایحه خروج از رکود که که از تصویب مجلس گذشته است فضای رکود پشت سر گذاشته شود.
روحانی همچنین به موفقیتهای دولت در بیمه نه میلیون نفر از افراد فاقد خدمات درمانی به عنوان عمل به وعده هایش اشاره کرد و کاهش چشمگیر هزینه های بیمارستانی را جزو دستاوردهای بزرگ دولت دانست
البته در زمینه اشتغال آقای روحانی قبول کرد که دولت در تولید اشتغال خالص ناموفق بوده است. چون هرچند تعداد زیادی شغل ایجاد شده اما در مقابل شغل‌هایی نیز از مدار خارج می‌شوند که نتیجه آن اشتغال خالص است که این هم ناشی از ناکامی دولت در ایجاد رونق اقتصادی و جذب سرمایه گذاری است. روحانی در این زمینه سعی کرد واقع بینانه صحبت کند و برخلاف سلف پیشین خود سعی نکرد مسئله بیکاری را پنهان کند و در عین حال هشدار داد که رفتارهای جریان تندرو در حوزه های سیاسی و اجتماعی یک مانع جدی در ایجاد آرامش و رونق اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی است و به نوعی اختلال در امر اشتغال ایجاد می‌کند.
روحانی بار دیگر خاطر نشان کرد که دولت در وضعیت تحریم می‌تواند به بقای خود ادامه دهد. اما اگر قصد توسعه اقتصادی، رقابت و پیشرفت اقتصادی را دارد هیچ راهی جز ارتباط با سیستم بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی ندارد و آن هم مستلزم حل مسئله هسته‌ای است و به این ترتیب به مخالفان مصالحه هسته‌ای تبعات اقداماتشان را گوشزد کرد .
روحانی همچنین به دشواریها و ناکامیها در مورد خصوصی سازی اشاره کرد و آن را به اقدامات دولت گذشته در واگذاریهای نامناسب صنایع دولت نسبت داد.
رییس جمهور به سوال خبرنگاران در مورد روند منفی بازار بورس پاسخی نداد.
سیاست‌های داخلی و فرهنگی
در مورد حوزه فرهنگی و سیاست داخلی که حلقه ضعیف اقدامات دولت است روحانی برخی از سوالها را بی‌پاسخ گذاشت. ازجمله به سوال خبرنگار روزنامه ابتکار درباره ضمانت اجرایی برای مقابله با اقدامات غیر قانونی برهم زنندگان کنسرت‌ها، فقط خاطر نشان کرد که رفتار نیروی انتظامی و یا گروه‌های مخل و برهم زننده غیر قانونی است و همه باید تابع قانون باشند و قوه قضاییه نیز فقط با دلایل متقن می‌تواند به چنین کاری مبادرت ورزد. با اینحال او قولی برای تمام شدن این اقدامات و نحوه مقابله دولت با آنها مطرح نکرد ولی بازگشایی خانه سینما و گشایش در حوزه فرهنگی و مشارکت افراد صنوف فرهنگی در تصمیم گیری‌ه راا از نشانه های پیشرفت امور دانست.
درپاسخ به سوالی درباره وعده انتخاباتی دولت در زمینه تبدیل فضای امنیتی به سیاسی، روحانی به فضای دانشگاه‌ها و مراسم 16 آذر اشاره کرد و فعالیت مجدد خانه احزاب را نشانه ای از بهبود امور دانست. روحانی البته از کنار سوال خبرنگار ایلنا در مورد چگونگی تضمین دولت برای اجرای سالم انتخابات با توجه به گروه‌های اخلالگر در سخنرانی‌ها ازجمله در سخنرانی رییس جمهور و سید حسن خمینی و عدم همراهی هفتاد و پنج درصدی بدنه دولت با آن گذشت و پاسخی نداد.
با اینکه هیچ خبرنگاری پرسشی درباره اقدامات روحانی در مورد رفع حصر سران جنبش سبز نکرد، اما روحانی در پاسخ به سوالی در مورد ممنوع التصویری سیدمحمد خاتمی، رییس جمهوری اسبق ایران قاطع بود هر چند محافظه کاری پیشه کرد و نامی از خاتمی نبرد، اما هرنوع نسبت دادن این اقدام را به شورایعالی امنیت ملی که خود ریاستش را بر‌عهده دارد را کذب محض و مطرح کنندگان آن را مستوجب مجازات دانست. بعد از اعلام ممنوع التصویری آقای خاتمی توسط قوه قضاییه، هرچند سخنگوی دولت به طور تلویحی از تصمیم شورایعالی امنیت ملی اظهار بی اطلاعی کرد اما هواداران خاتمی با توجه نقش مهم خاتمی در پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری خواستار موضع‌گیری روحانی در این زمینه بودند.
با وجودی که در مورد وعده‌های سیاسی و فرهنگی ریاست جمهوری نیز سوال چالشی دیگری مطرح نشد ولی به طور کلی در این حوزه از لحن قاطع و با اعتماد به‌نفس روحانی نسبت به سخنان و شعارهای انتخاباتی‌اش کاسته شده است. روحانی به منتقدان خاطر نشان کرد باید روند را در نظر گرفت و مسایل باید در طولانی مدت حل شود و جامعه نباید امید خود را از دست بدهد و حمایت آنها از دولت می‌تواند کمک به حل مشکلات کند .
روحانی در پایان وعده داد در سالگرد دومین سال سکانداری دولت گزارش دقیقتری از فعالیت دولت و میزان تحقق وعده هایش ارایه دهد.
پی‌نوشت:
یک (۱) :”ایران در مذاکرات جدی است ودنبال خرید زمان نیست و اگر طرف مقابل ما همین چارچوب را مراعات کند و به حقوق ملت ایران و منافع ملی ما احترام بگذارد و دنبال زیاده‌خواهی نباشد به نظر من توافق در دسترس است.”ء
دو (۲): رجوع به گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد که این رتبه ایران در سهولت کسب و کار از ۱۳۲ به ۱۳۰ ارتقا یافته است
http://www.doingbusiness.org/data/exploreeconomies/iran/
