درباره وعده
ایجاد فضای باز سیاسی در دانشگاه‌ها یکی از وعده‌های سیاست داخلی رئيس جمهور بود. در دو سالی که از ریاست روحانی بر دولت می‌گذرد، او بارها در مناسبت‌های دانشجویی بر این وعده تاکید کرده است.
نخستین‌بار، دو روز قبل از انتخابات خردادماه ۹۲، در جمع مردم گرگان گفت در دولت او جوانان “در دانشگاه‌ها از فضای آزادتری برخوردار خواهند بود، در این دولت از انتقال دانشجویان استقبال خواهد شد و عدالت، آزادی، رونق اشتغال، اقتصاد و حقوق بایسته برای کارگران به وجود خواهد آمد.”
روحانی باردیگر نیز بر این وعده تاکید کرده بود: “بی‌تردید جوانان و دانشجویان فضای آزاد دانشجویی را در دولت آینده احساس می‌کنند.”
رئيس جمهور آذرماه ۹۴، در سومین فرصت خود برای دیدار با دانشجویان در مناسبت‌های دانشجویی، در دانشگاه صنعتی شریف گفت که “فضای دانشگاه سال ۹۴ نسبت به ۹۲ زمین تا آسمان فرق کرده است، ممکن است هنوز هم فضا امنیتی باشد و من نمی‌پسندم. ما فضای امن می‌خواهیم نه فضای امنیتی.”
با گذشت بیش از دوسال از عمر دولت، فعالیت در محیط دانشگاه تا چه اندازه تغییر کرده و آیا واقعا فضای داشنگاه‌های در این فاصله “زمین تا آسمان” فرق کرده است؟
سال ۹۲ که اولین سال فعالیت دولت حسن روحانی بود، بسیاری از انجمن‌ها و تشکل‌های دانشجویی فعالیت ممنوع شده و شماری از فعالان و چهره‌های آن بازداشت، محاکمه و با احکام سنگین قضایی و امنیتی روانه زندان شده بودند.
۱۶ آذر سال ۹۳ روحانی درحالی در دانشگاه حضور یافت، که تعدادی از اصلی‌ترین فعالان دانشجوی در حبس بودند و چندین نفر نیز در دوران دولت او به زندان رفته بودند. از جمله سعید رضوی‌فقیه، عضو سابق شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، از تشکل‌های اصلی جنبش دانشجویی ایران، در اسفند ماه سال ۹۲ بعد از ایراد یک سخنرانی در همدان با حکم دادستان دادگاه‌های عمومی و انقلاب این شهر بازداشت شد.
در هر دو سالگرد، به رغم محدودیت‌های امنیتی دانشگاه، برخی از دانشجویان در تجمع‌های دانشجویی از جمله در سخنرانی روحانی در صحن دانشگاه با سر دادن شعارهایی خواهان آزادی زندانیان سیاسی و رفع حصر رهبران جنبش سبز شده بودند.
این اتفاق در سومین سالگرد ۱۶ آذر در دوران روحانی نیز تکرار شد. دانشجویان حاضر در سخنرانی روحانی،دست نوشته‌هایی در حمایت از اصلاحات و رهبر آن سید محمد خاتمی و آزادی زندانیان سیاسی مانند بهاره هدایت و رفع حصر در دست داشتند.
پیش از سخنان روحانی در این مراسم نمایندگان برخی از تشکل‌های دانشجویی پشت تریبون رفته سخنانی در حمایت یا انتقاد از دولت بیان کردند. به طور مشخص خشایار پورطاهری، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه صنعتی شریف خطاب به حسن روحانی گفت: “امروز نه تنها مسئله حصر برطرف نشده بلکه یکی از اصلی‌ترین حامیان شما سیدمحمد خاتمی بدون تشکیل دادگاه ممنوع‌التصویرشده است.” او سپس پرسید: “آیا این با وعده‌های انتخاباتی شما سازگار است؟”
رئيس جمهور در پاسخ به انتقادات مطرح شده گفت “انتقاد” مفید است اما نه همراه با “افراط و تفریط” بلکه “معتدلانه و میانه‌رو” مطرح شود. با این حال او از نقد دولت حمایت کرد و گفت انتقادات مطرح شده نیز گواهی بر بهتر شدن فضا نسبت به سال ۹۲ است.
در این مراسم دانشجویانی با در دست داشتن نوشته “سلام قربان ۱۶ وعده فراموش شده” وعده‌های دولت را به روحانی یادآوری کردند. رئيس جمهور پاسخ مستقیمی به این یادآوری نداد، سال پیش از آن اما در خصوص فراموش نکردن وعده‌ها گفته بود “راه ما و مسیر ما همانی است که از روز اول به شما وعده دادیم. عهد ما با شما شکستنی نیست”.
در اولین حضور روحانی در مراسم ۱۶ آذر ۹۲، اجازه طرح مستقیم انتقادات به دانشجویان داده نشد و مجری به نمایندگی آز آنها سوالات را مطرح کرد. این شیوه اداره جلسه با اعتراض دانشجویان روبرو شد. در این جلسه به غیر مدیران دانشگاه شهید بهشتی، جمعی دیگر از مقامات دولتی و حکومتی حضور داشتند.
۱۶ آذر در در تقویم رسمی ایران به عنوان روز دانشجو نامگذاری شده است. سالانه مقامات مختلف و به طور معمول روسای جمهور در این مناسبت حضور پیدا کرده در برخی موارد سخنرانی می‌کنند.
در همایشی به مناسبت ۱۶ آذرماه ۹۴ در دانشگاه تهران، به ابراهیم یزدی، اجازه حضور در دانشگاه داده نشد اما فائزه هاشمی سخنرانی کرد و چهره‌هایی مانند عبدالله رمضان‌زاده، هاشم صباغیان، عماد بهاور، مجید توکلی، سیدعماد خاتمی و محمدرضا ظفرقندی نیز در این همایش حضور داشتند.
گرچه در میان این افراد عماد بهاور و مجید توکلی با پایان دوران حبس آزاد شده و حضور داشتند، حال هنوز برخی از چهره‌های دانشجویی، مانند بهاره هدایت زندانی هستند.
فضای دانشگاه در سال ۹۴ آنطور که روحانی گفته نسبت به سال ۹۲ که خود او بر سر کار بود “زمین تا آسمان” فرق نکرده، اما در سومین‌سال دولت روحانی دانشجویان اجازه یافتند در حضور او به طرح انتقاداتی بپردازند. برخی از چهره‌ها نیز در سال ۹۲ زندانی بودند در مراسم سال ۹۴ حضور پیدا کردند.
