ارزان شدن اینترنت یکی از وعده‌های دولت روحانی بود. محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری در صدمین روز دولت یازدهم در آذر ماه ۱۳۹۲ وعده داده بود پهنای باند با قیمت کمتری به دست شرکتهای ارائه کننده خدمات برسد و در نتیجه قیمت اینترنت برای کاربران ارزان‌تر شود.
اما آیا طی ۴ سال گذشته قیمت اینترنت در ایران کمتر شده است؟
برای یافتن پاسخ به این سوال بایدسیر تغییر قیمت‌ها را طی ۴ سال گذشته بررسی کرد و دید آیا دولت توانسته سطح قیمت‌ها را چه برای شرکت‌ها و چه برای کاربران پایین بیارود؟
بررسی و ارزیابی وضعیت وعده
پیش از هر چیز بازخوانی تعرفه چند شرکت ارائه دهنده خدمات اینتنرتی نشان می‌دهد، از نخستین ماه فعالیت دولت تا مرداد ۱۳۹۵، تغییری در وضعیت قیمت‌ها اتفاق نیفتاده و بهای استفاده از یک حجم واحد با سرعت واحد طی ۳ سال ثابت مانده است. تعرفه‌های شرکت‌ها در آخرین روزهای سال ۱۳۹۵ هم نشان می‌دهد قیمت‌ها از مرداد ماه کمتر شده و به دو صورت کاهش بهای سرویس و افزایش حجم اعمال شده‌اند.
در گاهشمار این وعده، روزهای ۲۲ خرداد و اول مرداد سال ۱۳۹۵ روزهای مهمی است.
۲۲ خرداد جلسه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقرارت و ارتباطات، دو مصوبه مهم داشت. یکی تعرفه شرکت ارتباطات زیرساخت را تعیین می‌کرد و دیگری تعیین‌کننده تعرفه جدید قیمت اینترنت برای کاربران بود. براساس این دو مصوبه هم شرکت ارتباطات زیرساخت (تامین کننده انحصاری پهنای باند اینترنت در ایران)، هم شرکت مخابرات ایران و شرکتهای اینترنتی و اپراتورهای موبایل موظف شدند از اول مردادماه، خدمات خود را بر اساس نرخ های جدید قیمت‌گذاری کنند.
برخی رسانه‌ها گزارش دادند بر اساس این مصوبات، شرکت ارتباطات زیرساخت مجبور به کاهش ۳۰ درصدی قیمت پهنای باند به اپراتورهای ارتباطی کشور شده، تعرفه دسترسی مشترکان به اینترنت ثابت بین ۱۶ تا ۳۰ درصد کمتر شده و تعرفه اینترنت آزاد موبایل نیز حدود ۲۰ درصد ارزان‌تر شده است.
از ویژگی‌های تعرفه‌های جدیدتفکیک ترافیک داخلی و خارجی است که بر اساس این تفکیک بهای تمام شده اینترنت برای کاربران بر اساس نوع استفاده آنها تغییر می‌کند.
این در حالی است که مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرده که این شرکت از فروردین سال ۱۳۹۶، تعرفه پهنای باند داخلی را ۲۰ درصد دیگر کم می‌کند. معاون وزیر ارتباطات گفته به دنبال آن است که هزینه سرویس‌های داخلی ارتباطات تا جایی کم شود که مشترکان فقط هزینه های مشترک در قبال سرویس و حق اشتراک آن باشد .
اینترنت گران ایران در مقیاس جهانی
این در حالی است که در رده‌بندی‌های پراکنده جهانی هزینه اینترنت در ردیف‌های بالایی قرار دارد. مثلا سایتNUMBEO که یک سایت فعال در زمینه برآورد هزینه‌های زندگی و مقایسه آنها در کشورهای مختلف است، ایران را نهمین کشوری می‌شناسد که قیمت ماهیانه اینترنت نامحدود در آن با سرعت ۱۰ مگابایت در ثانیه، حدود ۸۰ دلار آمریکا (حدود ۳۱۲ هزار تومان با احتساب دلار ۳۹۰۰ تومانی) است.
اینترنت در ایران به دلایل مختلف گران است. در جست‌وجو در منابع معتبر درباره قیمت اینترنت در ایران می‌توان به تحقیقی اشاره کرد که در سال ۱۳۹۳ در مرکز پژوهش‌های مجلس انجام شده. در این تحقیق گفته شده پهنای باند 1STM (معادل ۱۵۵ مگابایت بر ثانیه) وارد شده به ایران، ۲۳۲ میلیون تومان (۲۵ برابر بیشتر) به دست کاربر می‌رسد. این در حالی است که در افغانستان که عمده پهنای باند خود را از طریق ایران یا پاکستان تامین می‌کند، پهنای باند مشابه به قیمتی حدود ۴۲ میلیون تومان (بیش از یک پنجم) در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.
برای آشنایی با دلایل اصلی گران بودن اینترنت می‌توان به این تحقیق و همین‌طور گزارش آی‌اس‌پی‌فای (ISPFY) درباره کیفیت و سرعت اینترنت ایران مراجعه کرد که عمده‌ترین دلایل گرانی اینترنت را کمبود زیرساخت‌ها و انحصار شرکتهای وارد کننده پهنای باند و کم‌فروشی شرکتهای توزیع‌کننده معرفی می‌کند.
نتیجه‌گیری
با این اوصاف، تحقیقات روحانی‌سنج نشان می‌دهدبه رغم آنکه اینترنت همچنان در ایران گران است و برخی مشکلات ساختاری -نظیر انحصار در واردات پهنای باند- به قوت خود برقرارند، اما به هر حال شهروندان ایرانی در حال حاضر برای استفاده از اینترنت قیمت کمتری نسبت به ۴ سال پیش پرداخت می‌کنند. این به معنی موفقیت دولت در عمل به این وعده است.
حتی اگر این کاهش هزینه چندان چشمگیر نباشد، اما برای بررسی مستقل این وعده کافی است تا آن را در فهرست وعده‌های محقق شده‌ی روحانی‌سنج بگذاریم.
