دو برابر شدن صادرات غیرنفتی

گاهشمار وعده

به‌روز شده در ۱۳۹۷/۸/۱۴

آخرین آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد، ارزش صادرات غیرنفتی ایران در ۶ ماهه نخست سال ۱۳۹۷ به ۲۳ میلیارد و ۱۲۳ میلیون دلار رسیده است. این رقم نشان از افزایش ۱۳درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد.

اگر فرض کنیم حجم صادرات غیرنفتی ایران در نیمه دوم سال همین مقدار باشد، آنگاه مجموع صادرات غیرنفتی به حدود ۴۶ میلیارد و۲۵۰ میلیون دلار خواهد رسید که تقریبا مشابه سال سال ۱۳۹۶ است.

با این همه آمارهای پارسال نشان می‌دهد صادرات غیرنفتی در نیمه دوم سال بیشتر شده است. اگر فرض کنیم الگوی پارسال امسال هم اتفاق بیفتد، حجم صادرات غیرنفتی ایران در پایان امسال احتمالا به حدود ۵۳ میلیارد دلار خواهد  رسید. این عدد ۲۰درصد بزرگ‌تر از حجم صادرات سال ۱۳۹۵ است، اما هنوز ۵درصد (حدود ۲ میلیارد دلار) کمتر از حد نصاب لازم برای «تحقق ناقص» است.

پیش‌تر در زمان تعریف این وعده، حد نصاب لازم برای تحقق این وعده را افزایش ۱/۵ برابری صادرات غیرنفتی طی چهار سال تعریف کرده بودیم.

با این اوصاف وضعیت این وعده همچنان «محقق نشده» است.

به‌روز شده در ۱۳۹۷/۴/۱۸

بر اساس گزارش رسمی گمرک از وضعیت تراز تجاری ایران در سال ۱۳۹۶، ارزش صادرات غیرنفتی ایران به نسبت سال ۱۳۹۵ ۲/۹میلیارد دلار افزایش داشته است. ارزش صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۳۹۵، کمی بیش از  ۴۴ میلیارد دلار بوده که در پایان سال ۱۳۹۶ به نزدیک ۴۷ میلیارد دلار رسیده است. این نشان می‌دهد که میزان رشد صادرات نفتی ۶/۶ درصد بوده است.

 

این در حالی است که در سال گذشته واردات ۲۵ درصد افزایش داشته است به بیش از ۵۴ میلیارد دلار رسیده است. با این حساب تراز تجاری غیرنفتی ایران، منفی ۷/۴ میلیارد دلار است.

این عدد بدون احتساب واردات چمدانی، قاچاق و واردات غیرمجاز محاسبه شده است. به گفته برخی مقام‌های مسئول در ایران ارزش قاچاق کالا در ایران بین ۱۸ تا ۲۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود. در صورتی که فرض کنیم حجم واردات غیرقانونی و غیررسمی به ایران ۱۵ میلیارد دلار باشد، آن وقت تراز تجاری ایران از منفی ۲۲میلیارد دلار نیز کمتر می‌شود.

بر اساس این گزارش بیش از ۳۲ درصد صادرات غیرنفتی ایران مربوط به بخش پتروشیمی و ۱۵ درصد صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۳۹۶ مربوط به میعانات گازی بوده است. ارزش صادرات «سایر کالاها» بیش از ۲۴/۷ میلیارد دلار بوده است که بیشتر از نصف (۵۳درصد) کل صادرات غیرنفتی است.

ارزش صادرات سایر کالاها در سال ۱۳۹۵، حدود ۲۰/۲ میلیارد دلار بود. مقایسه دو سال نشان می‌دهد، در صورت نادیده گرفتن میعانات گازی و صادرات غیرنفتی، حجم صادرات حدود ۲۲درصد افزایش داشته است.

وعده‌ حسن روحانی افزایش دو برابری صادرات غیرنفتی در یک دوره چهار ساله است. برای رسیدن به این هدف، ارزش صادرات غیرنفتی ایران باید سالانه ۲۵ درصد افزایش پیدا کند.

این در حالی است که گزارش‌های رسمی نشان می‌دهند، رشد ارزش کل صادرات غیرنفتی ایران با احتساب میعانات گازی و محصولات پتروشیمی بیشتر از ۶/۶ درصد نبوده است.

بدون احتساب محصولات پتروشیمی و میعانات گازی، اما به نظر می‌رسد کارنامه دولت دوازدهم چندان بد نبوده، چنانکه رشد ارزش صادرات «سایر کالاها» ۲۲درصد بوده است.

با این حساب، معیار سنجش این وعده، کل صادرات غیرنفتی است که تا اینجای کار حتی از حد تحقق ناقص هم کمتر است. به همین دلیل روحانی‌سنج وضعیت این وعده را در نخستین سال دولت دوازدهم «محقق نشده» ارزیابی می‌کند.