مصاحبه مطبوعاتی روحانی و سنجش تحقق وعدهها
مصاحبه مطبوعاتی حسن روحانی که به مناسبت هفته دولت و ورود دولت روحانی به سومین سال صورت می گرفت در عین حال نخستین مصاحبه مطبوعاتی بعد از توافق هستهای ایران و کشورهای پنج به علاوه یک در وین بود.
روحانی با توجه به رسیدن به توافق با اعتماد به نفس بیشتری صحبت میکرد و به بازسازی پرستیژ ایران اشاره کرد، ایران هراسی را پدیده رو به احتضار دانست، مسئله رعایت قانون و قانون مداری را مرتبا مطرح کرد. اما در مقایسه با مصاحبههای گذشته لحن انتقادی بیشتری نسبت به دولت احمدی نژاد داشت. به موقعیت جامعه را زخم خورده و با التهاب دانست و وظیفه اصلی دولت خود را مرهم گذاری نسبت به زخمها دانست .وی در حوزه اقتصادی حتی از گزارشهای انتقادی که در مورد کارنامه دولت احمدی نژاد به رهبری ایران ارایه کرده بود پرده برداشت. وی بدهی های دولت به سیستم بانکی، پروژه مسکن مهر و نحوه اجرای نادرست پرداخت یارانه ها را سه میراث ناگوار و معضل باقیمانده از دولت قبل برشمرد .
او همچنین برای دومین بار برنقش و مسئولیت دولت در برگزاری انتخابات اشاره کرد. به نظر می رسد که دولت روحانی برای مواجهه با بزرگترین چالش سیاسی داخلی خود، از هم اکنون فعالیتهای خود را آغاز کرده و به تدریج تمرکز مباحث از موضوع توافق هستهای به مسئله انتخابات سوق داده خواهد شد .
او همچنین به طور غیر مستقیم به سخنان صادق لاریجانی رییس قوه قضاییه پاسخ داد. لاریجانی سخنان روحانی و وزیر کشور را در مورد مسئولیت دولت در اجرای قانون انتخابات و نقد کارکرد و عملکرد شورای نگهبان را حاشیه سازی بی مورد وسخنانی عوامانه نامیده بود. روحانی در پاسخ گفت اگر از دید اینها قانون حاشیه است ، پس متن چیست؟ اومخالفین خود در درون حاکمیت را به نگه داشتن رانت و بیعدالتی به عنوان متن اصلی اقداماتشان مورد انتقاد قرار داد.
در مورد و عدههای اقتصادی، او سعی کرد که مجددا خروج از التهاب وبازگشت آرامش به بازار و تصمیم گیری بر مبنای نظریات کارشناسانه را برجسته سازد و دوباره دستاورد دولت را در کاهش تورم و رسیدن به رشد مثبت برشمرد. هرچند که خوشبینی رییس جمهور در مورد میزان رشد اقتصادی در سال جاری مورد تردید بسیاری از اقتصاددانان قرار گرفته و حتی برخی از مقامات اتاق بازر گانی پیش بینی رشد منفی در صورت ادامه رکود فعلی کردهاند.
روحانی همچنین به آمار افزایش تولیدات نفت-گاز و پترو شیمی و نیز معادن که یکی از وعدههای مهم دولت بوده است اشاره کرد و گفت امیدوار است که پس از رفع تحریمها این مسیر جهش بیشتری داشته باشد.
او همچنین به مقابله با فساد و رانت و حرکت به سمت ایجاد دولت الکترونیک اشاره کرد و در مورد مسئله اشتغال و رکود اقتصادی که مهمترین چالشهای اقتصادی پیش روی دولت محسوب میشود و تاکنون نتوانسته گامهای موثری برای حل آنها بردارد، روحانی به کارنامه دولت قبل اشاره کرد که علیرغم ۷۰۰ میلیارد دلار دآمد، دوهزار واحد صنعتی تعطیل شدند، پانصد هزار نفر بیکار شدند و اشتغال خالص به صفر رسید. وی این وضعیت را ناشی از سیاستهای وارداتی دولت قبل دانست و به هر حال این احتمال را رد نکرد که در دوره پساتحریم، ایران دوباره با چنین مشکلی روبرو شود. او همچنین تاکید کرد که ایران صرفا بازار فروش کالا برای کمپانیهای خارجی نخواهد شد و از همه صاحبنظران خواست که سیاستهای اقتصادی دولت را در این زمینه مورد نظارت قرار دهند. به هر حال تحقق این وعده را نیز به مسئله حل تحریمها گره زد و آن را منوط به مناسبات اقتصادی با نظام بین المللی بعد از اجرای توافق دانست.
در مورد فضای اقتصادی پساتحریم، روحانی هرچند لحن امیدوارانهای داشت و سعی کرد چشم انداز نسبتا روشنی ترسیم و امید تزریق کند، ولی در عین حال سعی کرد از سطح توقعات مردم در مورد فاصله زمانی رفع تحریمها و پدیدار شدن آن در وضع معیشتیشان بکاهد. به نظر میرسد هشدارهای اقتصاددانان در این مورد و برجستهتر شدن مشکلات اقتصادی در این زمینه بی تاثیر نبوده است .
او همچنین در مورد میزان پولهای آزاد شده تعمدا با ابهام سخن گفت و از دادن آمار و میزان پولها خودداری کرد تا دستاویزی به مخالفین ندهد.
روحانی در مورد سیاست داخلی بر قانونمداری تاکید کرد و از دیگر بازیگران ساختار قدرت نیز خواست همین رویه را دنبال کنند. او در مورد فعالیت احزاب سیاسی، با توجه به درک محدودیتها تلاش کرد از شعار گویی پرهیز کند و به بهبود کلی فضا در مورد فعالیت احزاب اشاره کرد که کم و بیش با واقعیت منطبق است. هر چند هنوز محدودیتهای جدی برای فعالیتهای حزبی در ایران وجود دارد. او سعی کرد مزایای ساختار حزبی برای تداوم نظام را شرح دهد که مخاطبش بیشتر دیگر بازیگران ساختار قدرت بود که مخالف فعالیت حزبی و توسعه سیاسی هستند.
در مورد فعالیت دانشجویان نیز روحانی ادعا کرد فضا برای فعالیتهای دانشجویان و انجمنهای آنان گشایش یافته است. پیش از این نیز حسن روحانی درباره باز شدن فضای دانشگاهها را مطرح کرده بود. روحانیسنج این ادعا را درستیسنجی کرد و با توجه به ادامه احضار و بازداشت برخی فعالان دانشجویی، این ادعا را «تقریبا نادرست» ارزیابی کرد.
اما بیشترین ابهام گویی آقای روحانی در نشست خبری اخیرش به پاسخ در مورد رفع حصر از رهبران جنبش سبز بر میگشت. این وعده که نقش مهمی در بسیج هواداران جنبش سبز در حمایت از روحانی داشت عملا در دستور کار دولت قرار نگرفته است و به نظر میرسد در اولویت بندیهای دولت برای حل مسئله هستهای و نیز معضلات اقتصادی و انتخابات اهمیت بیشتری برای دولت دارند. از این رو ظاهرا در این زمینه دولت قصد ندارد هزینهی سنگینی پرداخت کند. پاسخ روحانی در اینباره با ابهام روبرو بود و نشان دهنده آن است که او هنوز نتوانسته در مسیر تحقق این وعده گام بردارد و انتقاد برخی از هوادان جنبش سبز را به دنبال داشته است.
در زمینه فرهنگی و اجتماعی روحانی به درستی به دستاوردهای دولت در تحقق وعده هایش در حوزه سلامت اشاره کرد و همچنین به بهبود فضای فرهنگی و هنری اشاره کرد که در مجموع را میتوان درست ارزیابی کرد.
در مورد سیاست خارجی او پذیرفت کرد که مسئله یمن باعث شده که او نتواند در زمینه تحقق وعدهاش در مورد بهبود رابطه با عربستان کاری انجام دهد که در گزارش سالیانه روحانی سنج به آن اشاره شده بود.
در مورد نحوه و کیفیت سوالات خبرنگاران و لحن غیر چالشی بودن آنها انتقاداتی حتی در میان اصلاح طلبان برانگیخته است. کسانی مانند صادق زیباکلام، پرسشها را تکراری و پاسخها را نیز بی روح توصیف کردند.