گزارش اجرایی «روحانی‌سنج» از عملکرد ده روز دهم دولت یازدهم
در ده روز آخر صدمین روز بررسی وعده های انتخاباتی دکتر روحانی شاهد بیشترین تحرکات در زمینه پرونده هسته ای بودیم بطوریکه تا چند روز صفحه اول روزنامه ها و مجلات و سایت های خبری را اشغال نمود. شاید بتوان گفت که در طول ده روز گذشته هیچ خبری برای ایرانیان مهمتر از تحولاتی که در ژنو اتفاق افتاد نبوده است.
سیاست خارجی
یک- حمایت رهبر ایران از مذاکره کنندگان هستهای
آیت الله خامنه‌ای در جمع هزاران نفر از دانشجویان و دانش آموزان در آستانه سیزده آبان تاکید کرد :هیچکس نباید مجموعه مذاکره کنندگان ما را سازشکار بداند،اینها بچه های خود ما و بچه های انقلابند. یک ماموریت سختی را برعهده دارند و هیچکس نباید ماموری را که مشغول کاری است تضعیف کند.
وی افزود: به مذاکره خوشبین نیستم، ولی باذن الله از این مذاکرات ضرری هم نمی‌کنیم و این تجربه،ظرفیت فکری ملت ما را بالا خواهد برد، اگر مذاکرات به نتیجه برسد که چه بهتر، ولی اگر نتیجه نگرفتند معنایش این باشد که کشور باید روی پای خودش بایستد.
دو- مذاکرات هسته ای ژنو
دور دوم مذاکرات هسته ای که هفته پیش در ژنو برگزار شد یکی از مهمترین اخبار مربوط به حوزه سیاست خارجی ایران بود که بیشترین تحلیل و گزارش خبری را به خود اختصاص داد.
دور دوم گفتگوهای مذاکره‌کنندگان ایران و گروه ١+٥ در روز ٨ نوامبر در ژنو آغاز شد و با حضور وزیران خارجه ایران و کشورهای عضو این گروه، به استثنای چین، تا روز ١٠ نوامبر ادامه یافت.
این نخستین بار بود که وزیران خارجه ایران و گروه ١+٥، از جمله ایالات متحده، در اجلاسی برای حل بحران هستهای جمهوری اسلامی شرکت می‌کردند اما در پایان این نشست، اعلام شد که نتیجه مشخصی از آن به دست نیامده است.
در همین ارتباط وزیر خارجه ایران از پیشرفت در مذاکرات هستهای ابراز خرسندی کرده و یک عضو هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی تاکید کرده که مسئولیت عدم توافق در دور قبلی مذاکرات بر عهده ایران نبوده است.
روز جمعه، ٢٤ آبان (١٥ نوامبر)، پایگاه اطلاع‌رسانی و خبری جماران اظهارات محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران را منتشر کرد که در اشاره به دور دوم مذاکرات هستهای ژنو، گفته است که به خاطر “توفیقاتی که در مذاکرات قبل حاصل شده بود، امید این بود که مذاکرات به نتیجه برسد.”
آقای ظریف دستاورد دور اول مذاکرات را، که چند هفته پیشتر برگزار شده بود، قابل توجه دانسته و گفته است: “آن توفیقات شبیه معجزه بود که به این میزان پیشرفت کردیم.”
وی در توضیح این نظر خود گفته است که “پیشرفتی که ما در طول کمتر از دو ماه مذاکره با ١+٥ داشتیم، با میزان پیشرفت در چندین سال گذشته قابل مقایسه نبود هر چند کار هنوز دشواری‌های اساسی دارد و باید با متانت و دقت پیش برویم.”
آقای ظریف گفته است که دور دوم مذاکرات هم “علیرغم برخی مخالفت‌هایی که شد و با وجود اینکه بیشتر مدت مذاکره، بیش از اینکه بین ما و ١+٥ باشد، در داخل ١+٥ بود، پیشرفت خوبی” داشته است. پس از خاتمه مذاکرات، منابع دو طرف، اظهارات متفاوتی در مورد موانع دسترسی به توافق ابراز کردند.
سه- اشتون: مذاکرات ژنو شکست نخورده است
کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از پایان مذاکرات وزرای خارجه ایران و قدرت‌های غربی در مصاحبه‌ای اختصاصی با کسری ناجی از بی‌بی‌سی فارسی، گفت به نتیجه نرسیدن این دور مذاکرات را نمی‌توان به “شکست” تعبیر کرد.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران به همراه کاترین اشتون چندین نشست با وزرای خارجه ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان و روسیه داشت و در آنها طرفین بر سر مسائل مورد اختلاف برنامه هستهای ایران با یکدیگر گفتگو کردند.
حضور غیرمنتظره و از پیش برنامه‌ریزی‌نشده جان کری، ویلیام هیگ، لوران فابیوس و گیدو وستروله توجه بسیاری را جلب کرده بود.
به رغم این که دو طرف با خوشبینی از “پیشرفت و جو مثبت” مذاکرات سخن می‌گفتند این دور از گفتگوها بدون رسیدن به توافق قطعی به پایان رسید. گفته می‌شود مخالفت فرانسه با پیش‌نویس موافقتنامه و اصرار این کشور بر تعطیلی تاسیسات هستهای اراک یکی از عمده‌ترین دلایل به نتیجه نرسیدن این دور گفتگوها بود.
چهار- موافقت ایران با بازرسی آژانس از معدن اورانیوم گچین و کارخانه آب سنگین اراک
علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران از توافق تازه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی خبر داده است.
به گفته آقای صالحی در جریان سفر یوکیا آمانو، دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران، دو طرف برای بازدید از معدن گچین در بندر عباس و کارخانه آب سنگین اراک توافق کرده اند.
این توافق به فاصله کمی از مذاکرات سه روزه ایران و گروه پنج بعلاوه یک در ژنو به دست می آید که گفته می شود طی آن فرانسه از خود سرسختی نشان داد و فعلا امضای توافق نهایی به تاخیر افتاده است.
گفته می شود یکی از موضوعات مورد نگرانی فرانسه که مانع به دست آمدن توافق در مذاکرات دو روز پیش ژنو شد، برنامه ساخت کارخانه آب سنگین اراک است.
پنج- ایران و بریتانیا کاردارهای غیرمقیم خود را معرفی کردند
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که محمدحسن حبیب‌الله زاده به عنوان کاردار غیرمقیم ایران در بریتانیا تعیین شده است. آقای حبیب زاده پیشتر معاون سفیر ایران در وین پایتخت اتریش بوده است.
همزمان وزارت خارجه بریتانیا آجی شارما، را به عنوان کاردار غیرمقیم بریتانیا در ایران معرفی کرده است.
مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه گفته است: “قرار است در آینده نزدیک آقای حبیب الله زاده به منظور بررسی وضعیت اموال و اماکن جمهوری اسلامی ایران در انگلستان و همچنین بهینه سازی فعالیت جاری بخش کنسولی سفارت ایران در لندن عازم این کشور شود.”
فرهنگی-اجتماعی
یک- وزیر ارشاد: شاید مشکل «هم میهن» و «نشاط» حل شود
علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این پرسش که «چگونه در حالی که انتشار دو روزنامه «هم میهن» و «نشاط» توسط معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بلامانع اعلام شده است، از انتشار هر دو روزنامه توسط قوه قضائیه جلوگیری شده است؟» اظهار کرد: قوه قضائیه بر اساس قوانین خودش عمل می کند،
او در پاسخ به این پرسش که «مگر استعلام لازم از معاونت مطبوعاتی برای انتشار صورت نگرفته پس چرا قوه قضائیه مانع از انتشار این دو روزنامه شده است؟» گفت: ما به عنوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه حمایت از مطبوعات و آزادی مطبوعات را برعهده داریم. آن چیزی که به ما مربوط می شود حتی در هیأت نظارت که در اقلیت قرار داریم، سعی مان بر حمایت از مطبوعات است. من واقعا اطلاع ندارم که چرا قوه قضائیه چنین برخوردی را انجام داده است، با وجود اینکه هر دو روزنامه مجوز لازم برای فعالیت را دارند.
دو- فیس بوک باید رفع فیلتر شود
وزیر ارشاد در پاسخ به این پرسش که « آیا ممکن است شرایطی رقم بخورد که دسترسی راحتی به فیس بوک به وجود بیاید؟» گفت: مگر در حال حاضر دسترسی راحت نیست؟ به هر حال موضوع فیس بوک مربوط به کمیته فیلترینگ است که مستقیما زیر نظر وزارت ارشاد نیست و ما فقط یک نماینده در این کمیته داریم. با مجموعه دوستانی که در آن کمیته هستند باید صحبت شود چرا که نه تنها فیس بوک بلکه سایر شبکه ها اجتماعی نیز باید قابل دسترسی باشند و قید غیرقانونی برای دسترسی به آنها برداشته شود.
اقتصادی
یک- نرخ فعلی سود بانکی تغییر نمی کند
شورای پول و اعتبار در آخرین جلسه خود ضمن تأکید بر تداوم نرخ‌های فعلی سود بانکی، اختیارات لازم را درخصوص تعیین حجم انتشار، نرخ سود علی‌الحساب، سررسید و سایر شرایط مربوطه را به رییس کل بانک مرکزی تفویض کرد.
به گزارش فارس، در یک‌هزار و یکصد و شصت و هشتمین جلسه شورای پول و اعتبار، مورخ 21/8/1392 و در ادامه جلسات قبلی، اعضای شورا به بحث و تبادل نظر پیرامون گزارش ارائه شده توسط بانک مرکزی درخصوص نرخ‌های سود پرداختند.در این جلسه شورا ضمن تاکید بر لزوم مهار تورم، با هدف ثبات بخشی به اقتصاد و احیای رشد اقتصادی در کشور، مقرر کرد وضعیت کنونی نرخ‌های سود بانکی ادامه یابد.همچنین شورا موافقت کرد در سال جاری بانک مرکزی به منظور کنترل رشد نقدینگی در راستای مهار تورم، اقدام به انتشار اوراق مشارکت کند و در این زمینه اختیارات لازم درخصوص تعیین حجم انتشار، نرخ سود علی‌الحساب، سررسید و سایر شرایط مربوطه به رئیس کل بانک مرکزی تفویض شد.به گزارش فارس، رییس کل بانک مرکزی پیش از این بر متناسب کردن نرخ سود اوراق مشارکت با نرخ سود سپرده سرمایه‌گذاری بلند مدت بانک‌ها تاکید کرد.وی گفت: جهت‌گیری کلی شورای پول و اعتبار عدم افزایش نرخ سود بانکی است اما ترمیم‌هایی در ساختار محصولات بانکی باید انجام شود که یکی از آنها اصلاح نرخ سود اوراق مشارکت برای ایجاد تعادل در نرخ‌های موجود سیستم بانکی است.
دو- وزیر اقتصاد: نرخ ارز در بازار تعیین می‌شود
علي طيب‌نيا اظهارات منتشرشده به نقل از وي مبني‌بر تاكيد بر نرخ 2600 تا 2700 توماني را تكذیب كرد. در چند روز گذشته يكي از نمايندگان مجلس مدعي شده بود كه وزير اقتصاد در جلسه كميسيون اقتصادي، نرخ مناسب ارز را در اين محدوده عنوان كرده است. طيب‌نيا با تكذيب اين نقل قول‌ها و تاكيد بر «سيستم شناور مديريت شده براي تعيين نرخ ارز»گفت: «نرخ ارز را شرايط بازار تعيين مي‌كند و دولت با تغييرات ناگهاني و نوسان‌هاي شديد نرخ ارز مخالف است و هيچ‌گاه در مورد يك نرخ خاص نظر نمي‌دهد.»
سه- دلار به زیر 3000 تومان رسید
بازار ارز کشور و به تبع آن اقتصاد، بار دیگر تبعیت از اتفاقات سیاسی را به رخ کشید و نرخ دلار که در آخرین روز هفته گذشته و در بازار آزاد 3015 تومان بود، توانست خود را در روز شنبه به رقم 2985 تومان برساند و این کاهش در حالی است که بسیاری از فعالان بازار کاهش قیمت‌ها را ناشی از مذاکرات ژنو و تاثیرات مثبت آن می‌دانند و بر این باورند که نوسانات فعلی بازار احتمالا همچنان ادامه خواهد داشت و این نوسانات در راستای کاهش قیمت‌ها خواهد بود. اما نوسانات بازار ارز و سکه که از سال 1390 تشدید شد، گویا قرار نیست رنگی از تعادل را به خود دیده و به ثبات دست یابد. دلار که در سال 1389 با رقم حدودی 1100 تومان به فروش می‌رسید، با ورود به سال 1390 و نیمه دوم آن، افزایش شتابنده‌ای را طی دو ماه آذر و دی به خود دید و ارزش پول ملی به شدت کاهش یافت. نرخ ارز از 1320 تومان برای هر دلار در 30 آبان، در 4 بهمن 1390 به 2050 تومان رسید؛ یعنی طی حدود دو ماه، ارزش پول ملی 55 درصد کاهش یافت که بسیاری دلیل اصلی آن‌را کاهش میزان ذخایر ارزی کشور عنوان کردند.
چهار- کسری ۱۴هزار میلیارد تومانی هدفمندی
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: درآمد هدفمندی یارانه‌ها در طول سال ۲۸ هزار میلیارد تومان است، در صورتی که جمع پرداخت‌های نقدی به ۴۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد. جعفر قادری اظهار کرد: طبق قانون اخذ 30 ریالی عوارض از مشترکان برق شهری اجرایی شده است و این اقدام در راستای حذف حداقل بخشی از باری بود که بر دوش شرکت‌های توزیع قرار داشت که باید در توسعه شبکه روستایی و همچنین توسعه انرژی‌های نو صرف شود. وی افزود: افزایش تولید برق و توسعه استفاده از انرژی برق راهکاری موثر در کاهش استفاده از سوخت فسیلی است، هم‌اکنون تعداد زیادی چاه کشاورزی در کشور وجود دارد که از سوخت گازوئیل استفاده می‌کنند، در صورتی که این چاه‌ها برقی شود به میزان زیادی سوخت صرفه‌جویی خواهد شد. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه باید قید و بندها از پیش پای تولیدکنندگان برداشته شود گفت: اگر دولت کمکی به این بخش نمی‌کند، حداقل مشکلی نیز برای آن ایجاد نکند. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: با بهره‌برداری از فازهای جدید پارس جنوبی، یکی دو سال آینده تولید گاز در کشور افزایش می‌یابد و می‌توان این گاز را تبدیل به برق کرده و وارد بازارهای منطقه کرد که این اقدام زمینه توسعه پایدار کشور را فراهم می‌کند.
شش- نظر روحانی در خصوص تورم 40 درصدی
به گزارش ایلنا، حسن روحانی در دیدار مجمع نمایندگان استان فارس در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مشکل اساسی اقتصاد کشور این است که به مسائل این حوزه در چارچوب کلان نگاه نشده است، گفت: براساس آمار‌ها سال گذشته رشد اقتصادی کشور به منفی ۵. ۸ درصد رسیده که این رقم حتی برای خود بنده پیش از آنکه در دولت حضور پیدا کنم قابل پیش بینی و باور نبود.
به گزارش ایلنا، حسن روحانی با اشاره به وجود تورم ۴۰ درصدی در کشور افزود: طبق محاسبات بانک مرکزی وزارت اقتصاد و وزارت مسکن، حدود ۴۰ درصد از این تورم مربوط به نحوه اجرای طرح‌های مسکن مهر است چرا که اعتبارات مربوط به این طرح‌ها در بودجه سنواتی گنجانده نشده و دولت با فشار بر سیستم بانکی پول پرفشار را برای اجرای این طرح‌ها به عرصه اقتصاد کشور تزریق کرده که همین مساله باعث افزایش تورم شده است.
رییس جمهور با بیان اینکه اجرای پروژه‌های عمرانی با پول پرفشار کار سخت و غیرممکنی نیست، اظهار داشت: بر این اساس باید گفت مسکن مهر از جیب فقرا و سهم فقیر‌ترین افراد جامعه اجرا شده است. اصل این مساله که مردم خانه دار شوند کار بسیار خوبی است، اما اینکه از چه راهی این کار انجام شود بسیار مهم است تا نتیجه‌ای که امروز حاصل شده به دست نیاید.
روحانی در ادامه تصریح کرد: همه تلاش دولت این است که شاخص‌های اصلی در اقتصاد کلان پیش از شروع سال جدید، حداقل به شرایط تعادل برسد و تورم از ۴۰ درصد به حدود ۳۰ درصد برسد تا برای مردم امید بخش باشد و در سال ۹۳ نیز با تداوم تلاش‌ها به زیر ۳۰ درصد تقلیل یابد.
سیاست داخلی
یک- مجلس نهم برای سومین بار به وزیر ورزش اعتماد نکرد
روزنامه قانون: مجلس نهمی‌ها یک بار دیگر با ندادن رای اعتماد به سومین وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان این شائبه را تقویت کردند که در تعامل با دولت یازدهم دچار چالش شده‌اند. نصرالله سجادی سومین گزینه روحانی پس از سلطانی فر و صالحی امیری برای وزارت ورزش و جوانان بود که با عدم رای اعتماد مجلس، به در بسته پاستور خورد. اظهار‌نظر‌ها در روز قبل از رای اعتماد به وی حاکی از آن بود که بهارستان نشین‌ها به سومین وزیر روحانی اعتماد خواهند کرد چرا که نداشتن تخصص و تجربه را برای سایر گزینه‌های قبلی این وزارتخانه بیان کرده بودند که سجادی از این موضوع مستثنی بود.
حتی برخی دیگر از نمایندگان معتقد بودند وی دارای حاشیه سیاسی مهمی نیست و این بار تندروهای مجلس نمی‌توانند نظر اکثریت مجلس را برای رای ندادن به وی با خود همراه کنند. البته در ابتدای جلسه علنی نیز فراکسیون ورزش مجلس، درباره سجادی تشکیل جلسه داده بود و نظر فراکسیون اکثریت مجلس نیز درباره سجادی مثبت اعلام شده بود ولی برخلاف انتظار، موضوعات سیاسی بر تخصص و تجربه وی سایه انداخت و استعفای وی در حمایت از مجلس ششمی‌ها کار دست وزیر پیشنهادی داد. آقا محمدی، نماینده خرم آباد نیز در این خصوص معتقد است صحبت‌های آقای رییس‌جمهور در حمایت از وزیر پیشنهادی و موضع گیری‌هایی که نسبت به مجلس داشت باعث لجبازی برخی نمایندگان شد و سجادی تاوان این لجبازی را پرداخت. البته برخی دیگر نیز سن بالای آقای وزیر و گروهی نیز حاشیه‌های سیاسی و برخی دیگر نیز دفاع نامناسب سجادی از برنامه‌های خود را از عوامل دخیل در رای ندادن مجلس به سجادی دانستند. ولی اینطور که به نظر می‌رسد مجلس به دنبال سهم خواهی از دولت است و می‌کوشد سهمی از کابینه دولت داشته باشد. چرا که برخی در جلسه رای اعتماد به وزیر و زمانی که رییس‌جمهور پس از رای نیاوردن سجادی، محمود گودرزی را به عنوان چهارمین وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان به هیات رئیسه معرفی کرد شعار «ما نمی‌خواهیم گودرزی فقط تابش یزدی!» سر دادند. قابل ذكر است كه سجادي با 124 راي موافق، 107 راي مخالف و 22 راي ممتنع از ورود به پاستور باز ماند و براي سكانداري اين وزارتخانه تنها نياز به 3 راي ديگر داشت.
دو- روحاني: خود را موظف به اجراي منشور حقوق شهروندي مي‌دانيم
رییس جمهوری با بیان این که دولت خود را موظف به اجرای منشور حقوق شهروندی در کشور می داند، گفت: باید به گونه ای عمل کنیم تا بتوانیم ایران را به عنوان الگویی که در آن پیروان ادیان مختلف در کنار یکدیگر با هم همزیستی مسالمت آمیز دارند به جهان معرفی کنیم.
حسن روحانی، ریس‌جمهوری پیش از ظهر دیروزدر دیدار با اعضای مجمع نمایندگان اقلیت های دینی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: از آغاز جمهوری اسلامی ایران ، چه در قانون اساسی و چه در نگاه نظام، جایگاه و هویت ادیان آسمانی به رسمیت شناخته شده و بر این اساس همه اقلیت های رسمی دینی می توانند به برگزاری مراسم ، عبادات و اعمال دینی خود بپردازند.
رییس جمهوری با اشاره به این که بر اساس قانون اساسی، اقلیت های دینی در مجلس شورای اسلامی نماینده دارند و در سرنوشت خود و کشورشان دخالت داشته و نقشی تعیین کننده ایفا می کنند، گفت: دولت تدبیر و امید همانطور که در شعارهای خود اعلام کرده به حقوق شهروندی معتقد و پایبند بوده و به دنبال تدوین منشور حقوق شهروندی است.
دکتر روحانی افزود: در زمینه تدوین منشور حقوق شهروندی اکنون در حال رایزنی با حقوق دانان توانمند کشور هستیم که به محض آماده شدن، این منشور در اختیار رسانه ها ، مجامع دانشگاهی و نخبگان قرار می گیرد تا بتوانیم نظرات آنان را در این زمینه لحاظ کرده و پس از اعمال نظرات به عنوان منشور حقوق شهروندی منتشر کنیم.
سه- واگذاری گشت ارشاد به وزارت کشور
اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی ایران، روز دوشنبه ۲۰ آبان (۱۱ نوامبر) اعلام کرد که مسئولیت طرح “حجاب و عفاف” به وزارت کشور واگذار شده است. احمدی مقدم در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفته که وزارت کشور با تشکیل شورای اجتماعی در وزارت کشور، طرح‌های حجاب و عفاف و امنیت اخلاقی را خود به عهده گرفته است.
احمدی مقدم به جزئیات این انتقال مسئولیت اشاره‌ای نکرده و نگفته که کدام بخش از وظایف ناجا در این طرح به وزارت کشور منتقل شده است. وی تنها تصریح کرده که ناجا دیگر نمی‌توانست به تنهایی این مسئولیت را بر عهده داشته باشد.
فرمانده ناجا درباره تغییر و تحولاتی که ممکن است در اجرای این طرح روی دهد، گفته است: «شورای اجتماعی وزارت کشور در ابتدای کار خود بوده و در حال ساماندهی نیروهای خود هستند. البته نیروی انتظامی نیز در این زمینه با وزارت کشور که سرپرستی شورای اجتماعی کشور را بر عهده دارد همکاری‌های لازم را داشته و خواه داشت».
چهار- با ورود به زندگی خصوصی مردم مخالفم
رییس جمهور گفت: راه‌های متعددی برای حذف سه دهک پردرآمد از فهرست گیرندگان یارانه‌ها وجود دارد، اما بنده با پیشنهادهای متعددی که به نوعی ورود به زندگی خصوصی مردم بود به شدت مخالفت کردم چرا که معتقدم اعتماد مردم به سیستم بانکی و دولت با ارزش‌تر و مهمتر از کاهش هزینه‌های دولت به هر روشی است.
